Rajendra Bhandari

Forests are quietly green
Waters glide to the fields,
The scarecrow stands guard over the crops.

In me is buried a whole city
The park, its benches and the temple
A noisy procession, too
The chaos is weighed down.
Riding the melody on a sitar,
I long to journey to a land of calm
I desire to swim along a river
And land on a lonely stone that shines.

Out of the sores of the earth
Pus seeps into my tea cup.
Skeletons scream out of newspapers,
A rickety bus hurls me
Towards my office at ten
(Time, accounts of an inept clerk)
And home, comes there clamouring in.

To erase one chaos I search for another.
To forget one chaos
The chaos in me craves for another.
One chaos overwhelms another
And is overwhelmed by another chaos
Ever bustling, scuffling, playful.

In the midst of chaos
Chaos itself sits quiet.

Translated from the Nepali by Dorjee Lepcha
...

Parting the leaves of the banyan tree
the egg-shaped sun came
and
dropped The Times of India
at my door.


The Times of India gave me a country
floundering to be a nation,
a blood-stained earth
crying out to become a mother.


Later, the day gave me
agitating streets on fire
seeking a clear identity.
As the sun flared up in a flame,
the griddle of the sky
roasted the earth like a roti
ravenously consumed
by a handful of mouth
round a table.

Translated from the Nepali by Pankaj Thapa
...

The Autumn Sky,
droops like an apple.
The perpetual burden of the skies
has hunchbacked the hills,

The eagle soars high above
as it's shadow seeks hapless chicks pecking.
The teenaged trees are mesmerised
by their own reflections in the Teesta.
The clouds wander from hill to hill
slandering the sultry sky.
The lush ricefields sway
In the yellow fragrance of the soil.
Miles below, the plains look jumbled.

The Khangchendzonga strolls out to bask,
it's sibling peaks in tow.
An incomplete folk tune
drifts along on Teesta's froth,

'Chhati bhari bokera pirai pir
Jadaichau hai Tista ko tirai tir..'

A northern breeze flirts
across the nose.

Setting aside his plough,
Hariprasad settles down to read
the travelogue on his soles.
Opening wide his chest he glances
at a sepia album of his past.
The walls washed bone-white
and blood-red, - he has lost count.
The numbed skin
forgets to scream.
But the heart remembers
its map of dreams, lovingly preserved
where children gambol
through fields,
through forests,
through teagardens,
seeking to pluck their own sun.
...

To slumber amongst the awakened
is more difficult
than staying awake amongst the slumbering.

slumbering can be contagious,
one slumber leading to another,
another, ..... and another
till an epidemic of slumber explodes.
During the pandemic of sleep
the despot sings of peace.

The slumbering public is innocent,
like a slumbering child,
smiling in its sleep.
Asleep, it does not know when it bedwets,
asleep, it is photogenic,
asleep, it does not cast stones at the mirror
does not ask for aeroplanes and guns,-
Things, a despot knows better
than a poet.

Like sleep, wakefulness too is contagious,
One rubs his eyes as he awakes,
sighs and coughs...
another coughs, another sits up, talks.
all talk to each other,
the talking growing into a din...
Like a sprouting shoot of thought
One thought sprouts, and another... and another.
becoming a bountiful harvest of thoughts.
Things, a poet knows better
than a despot.

Translated from the Nepali by Pankaj Thapa
...

Baje has become incapable of going down to the fields.
Last year, using a stick, he could reach the yard.
This time he only made it to the porch.
After a three day confinement, Baje passed away.
Boju passed away.

Then mother began to pass away.
At first, she passed from the bazaar to seclusion.
Then she passed from the yard to the porch.
At the porch she became a scarecrow to the grain
drying in the yard.

The light passed from her eyes,
From her legs, the strength to stand.
Even her desires were passing,
she passed away herself.

One day, a wild young thing flirted with me
But like a calm lake, I pooled by her side.
Youth was passing from me.

In the yellow autumn, in floe fields
the paddy was passing into haystacks.
The grain had passed and become manure.

The world itself is passing every day.
The atmosphere is passing into the ozone hole.
With the passing of seedling, and of plant
the passing of flower and dead leaves
the passing of leaf and shoot
the passing of bud and flower.
With these passages
the venerable lotus passed from the face of the earth

But time has not passed
Time is just not there
Time would pass; if it at all existed.

Translated from the Nepali by Anrnole Prasad
...

Forests of people, caves of faces
adrift on the sea, the lonely ships of the mind
Bermudas of ideas
islands ascending
islands descending

(How far the distance between the corporeal and the sublime?)

For no reason
I flag suddenly walking
On the mind's shoulder
desire's bag
in which I carry groceries of dissatisfaction

(How far is nirvana from the kerosene queue?)

Meat, sugar, Surf, baby clothes
a packet of contraceptives
vegetables, a bar of the latest soap
odds and ends, etc, etc.
I head for the bookshop below the hospital
and slip Arnold's new translation of the Gita into my bag

(What is the relationship between a bank pass book and blood pressure?)
(between a Prime Minister's digestive system and the nation's future?)
(between the nation's constitution and wrinkles on one's face?)

From the market
in the evening
via the morgue
I return.
...

What could be more explosive
the city's lonely man
or
the bomber's lonely briefcase abandoned at some junction?

Memory's tree, lush branches
laden with fruits
Where are the roots?

Here the breath's polluted Ganga
flows thus
Where is the sea?
Where its Gangotri?

The body bears the mind's burden
Or has the history of the body burdened the mind?

To build which palace of faces
must this face become a wall?
And to save which face
must this face become a martyr
Which face? What face?

How many faces
can fit inside one face?
...

Abandoning ancestral homelands of meaning
words find new shelter.
From lisping and napkins
through the attire, moustaches of youth
I'm heading towards wrinkles and walking sticks.
From where I stand
the graveyard is nearer than my home.
The noonday shadow
under my foot
stretches in the afternoon.
Everything is running further:
Mother's embraces, Father's blessings,
the childhood landscapes
the playground of my youth
the bamboo groves.
My classmates who used to be punished together for
multiplication mistakes
are disappearing:
Bhakta Bahadur … died in an accident,
Ambarey … joined the army,
Rajaman, Dilip, Kesang … no news of them,
backbencher Ramey is a distantly smiling officer.
After an unknown big bang
villages, neighbours, friends, cities
form supernovas.
Spaces fly from sight, gasp, body.
The past remains a misty phantom.
All escapes all
from temples, God
from hearts, hope,
from courts, justice,
from embraces, intimacy
and I, from myself
the sky, from the sky.
...

Stretching wide his chest
my father readied the field, studded the boundary
with sal saplings
nurtured them with his blood.
Along with the gagun, the simal, the badahar trees
I too took root,
raised my head high.
My father remembers
the first harvesting day
more vividly than my birthday.
Father is as old as the courtyard's parijat,
as firm as a rock.
The wayside pebbles, earthy songs,
the whistling thrush, the rafters of the ancient house,
the rhythmic gong of the primary school,
sweating, hurrying, panicking,
the god, the usurer, the locality,
and Father.
An image of all these
dances before my eyes.
Father, the genesis of my universe,
the household primordial sound.
Father, the sun
around whose axis
rotate Mother, brothers, the neighbours.
Father, the unborn.
The ketaki bloomed in the garden.
I, on the portico.
A maize, an alder or a fig tree
have no birthday
and neither have I.
My father does not know my birthday.
What I do know definitely is
my features are gradually resembling
my father's.
Even my temples are graying
in much the same manner.
My father let his graying hair gray
while I engage in some black politics there.
...

Der Wörter Umsiedlung

Der Wörter allergrößter Feind? Das Wort.
Man weiß nicht, welches in ihrem Gedränge
ist fidayeen, bereit zum Selbstmordattentat.

In eben derselben Wörter Gedränge
geht plötzlich ein Wort hoch
Stirbt weg uns ein Wort noch
oder ist schwer verwundet.

Wörter, die ein freies Leben fȕhrten,
von nur einer extremen Bedeutung entfȕhrt
verlangen sie als Lösegeld all dein Bewuẞtsein.

Wörter, an den Handel verschachert,
in den Advertisements, auf dem Strich.

Wörter, die suchen nach ihren Gedichten
zur Selbstverteidigung, nach Sätzen ihres Vertrauens.

Wörter, die unverbrannt blieben, nach ihrem Tod,
irren umher, stehen stinkend an Kreuzungen rum,

werden aus allen Städten vertrieben,
all ihre Dörfer stehen verwaist.

In Bibliotheken, Tempeln, Kirchen, Klöstern, Schulen
lungern die Wörter, sprachlos, zerstreut.

Die Dichter aber halten Notsitzung.
Ihr Plan ist: All der Wörter Umsiedlung.

Übersetzung: Christian Filips

Zurückeroberung der Wörter

Der allergrößte Feind des Wortes ist das Wort selbst.
Welches Wort im Gedränge der Wörter ein fidayeen* ist,
Bleibt unerkennbar.

In diesem Gedränge der Wörter
Sprengt sich ein Wort in die Luft.
Viele Wörter sterben.
Viele verletzen sich.

Wörter, einst freie Leben führend,
Werden entführt von extremen Bedeutungen.
Sie verlangen ein ganzes Bewusstsein als Lösegeld.

Mit Wörtern wird Handel getrieben, man schickt sie
Auf den Strich der Reklamesprache.

Die Wörter suchen nach Selbstverteidigung in Gedichten,
Sie suchen nach vertrauenswürdigen Sätzen.

Manche Wörter stinken uneingeäschert
Auf den Straßen vor sich hin, an Kreuzungen im Stich gelassen.
Werden sie vertrieben von ihren angestammten Orten,

Sterben die Dörfer aus.
In Bibliotheken, in Klöstern, in Kirchen, in Schulen,
Überall liegen die Wörter sprachlos, zerstreut.

Die Dichter müssten eine Notsitzung einberufen
Zur Zurückeroberung der Wörter.
* arabisches Wort für „Selbstmordattentäter"

Übersetzung: Judith Zander

Übersetzung: Christian Filips und Judith Zander
...

Heim vom Basar

Ein Menschengedränge, Gesichter wie Höhlen
Das Fühlen gleicht dem Schiff, auf hoher See
Bermuda - die Gedanken sind Inseln
Inseln, steil aufragend,
Insel, tief abfallend,
ein Insel-Basar.

(Wie weit ist die Reise vom äußeren leiblichen Leib
zum Körper jenes absoluten Geistes?)*

Vom Gehen bin ich müde ohne Grund,
über der Schulter trag ich die Tasche
um all die unersätttlichen Wünsche
hineinzutun, all die begehrten Dinge:

(Wie nahe komm ich dem Nirvana
beim Schlangestehen, um Kerosin zu kaufen?)

Fleisch, Zucker, Wäschepulver, paar Kleider für die Kinder,
ein Päckchen Kondome, das dient zur Geburtenkontrolle,
Gemȕse, ein Stück Seife
und und und ...
dann geh ich zun Buchladen hin, der unter dem Krankenhaus liegt,
und stecke in die Tasche eine Neu-Ausgabe der Bhagadvita, übersetzt von Arnold.

(Wie verhalten Kontostand und Bluthochdruck sich zueinander?)
(Wie verhält sich das Verdauungssystem des Premierministers zur Zukunft des Landes?)
(Was ist der Zusammenhang zwischen der Landesverfassung und Falten im Gesicht?)

Ist der Basar am Abend aus,
passiere ich das Leichenhaus
auf meinem Weg
nach Hause.

* Der Hinduismus kennt das Vedanta-Modell der drei Körper, in denen sich der atman, das „reine Selbst", artikulieren soll: der Körper ist physisch (sthula sharira), astral (sukhsma sharira) und kausal (karana sharira).

Übersetzung: Christian Filips
...

Ein Menschenwald, eine Gesichterhöhle,
Schiffe der Einsamkeit auf See,
Die Gedanken Bermudainseln.
Inseln bergehoch,
Inseln tellerflach,
Ein Inselbasar.

(Wie weit ist der leibliche Körper vom geistigen Körper entfernt?)
Beim Laufen ermüde ich grundlos.
Auf der Schulter des Gefühls
Trage ich eine Tasche von Wünschen,
Stecke die unersättlichen Sachen hinein.

(Wie weit ist die Propangas-Schlange vom Nirwana entfernt?)

Fleisch, Zucker, Surf-Waschpulver, Kinderbekleidung,
Eine Packung Kondome zur temporären Geburtenkontrolle,
Gemüse, neubeworbene Seife,
Sonstiges und und
Und - dann lenke ich meine Schritte vorbei am Krankenhaus gen Buchhandlung,
weiter unten,
Stecke die Neuübersetzung der Baghavadgita von Arnold in meine Tasche.

(Wie verhält sich ein Bankkonto zu Bluthochdruck?)
(Des Premierministers Verdauung und die Zukunft des Landes verhalten sich wie?)
(Wie verhält sich die Landesverfassung zu den Falten im Gesicht?)

Vom Markt
Kehre ich am Abend
Übers Leichenschauhaus
Nach Hause zurück.

Übersetzung: Judith Zander

Übersetzung: Christian Filips und Judith Zander
...

Name:Dhan BahadurName des Vaters:Rana BahadurName der Mutter:Birkha MayaWohnort:Dort, von wo aus man den Berg Kanchanjunga sehen kann Unweit davon gelegen:Kachaar Wo die Bäche Volkslieder singenWo die Menschen Grablieder murmeln Postanschrift:Der Kardamon-Acker
Das Reisfeld Die Teeplantage
Brachwiese Steppe Bambuswald Alter:So viel Feuer noch unterm Hintern
So viele Träume noch hinter den LidernHier :Bitte
Passbild einkleben


Auf dem Passbild müssen zwei
Ohren frei und gut zu sehen sein,
eins für die Ansprache auf dem Basar,
eines für das Gemecker daheim. Keinesfalls dürfen die Beine aufs Bild.
Du sollst ja kein Ziel mehr erreichen.
Die Brust muss sehr gut sichtbar sein,
gut abgeschnitten hingegen der Bauch
das Bild: mit Brust, bloß ohne Bauch,
hat seinerseits ein Beamter zu stempeln
mit großem Bauch und beinah keiner Brust.
Da hast Du sie, Deine Identität,
mit ihr kannst Du fortan sorgenfrei reisen
von Siachin bis nach Kanyakumari
von Chhambal bis nach Dimapur
und suchen gut nach einem Heimat-Haken
für Deine Gefühle, nach einem Teller mit Sachen,
die Dir bald schon einen Schmerbauch machen.


Übersetzung: Christian Filips
...

Name:Dhan BahadurName des Vaters:Rana BahadurName der Mutter:Birkha MayaWohnort:on wo aus man den Kanchanjunga sieht,
etwas weiter und man trifft auf flaches Land.
Wo die Bächer Volkslieder singen.
Wo die Menschen Trauerlieder summen.Anschrift:Kardamomfeld,
Reisfeld, Teeplantage,
Wiese, Brache, Bambuswald.Alter:So viel Feuer in den Händen.
So viele Träume in den Augen. Hier muss ein Passfoto aufgeklebt werden. Und zwar
Müssen zwei Ohren zu sehen sein,
Eins, um das Marktpalaver zu hören,
Eins für das Gemecker zu Hause.
Die Beine sind überflüssig,
Du kommst ja doch nirgendwohin. Zu sehen sein muss die Brust, der Bauch gehört abgeschnitten.
Dein bauchloses Brustbild
Ist abzustempeln von einem Beamten, der keine Brust, aber Bauch hat. Da hast du sie nun, deine Identität.
Mit ihr kannst du fortan
Selbstbewusst überall hin.
Von Siachin bis Kanyakumari,
Von Chhambal bis Dimapur.
Kannst dich auf die Suche machen nach einer Existenz oder
Genug zu essen.

Übersetzung: Judith Zander
...

Oben vom Mobile Tower springt
listig eine Sonne hinab auf die Stadt.
Wo in den Journalen die Schlagzeilen blühn,
da machen die Dichter sich rasch aus dem Staub.

In den Gassen, in engen Großraumbüros
verbergen sich die gewöhnlichen Menschen.
Wieviele man unter den Sohlen zertrampelt,
davon haben die Schuhe keine Spur.

Sie halten in heimlichen Sitzungen Rat,
schmerzlich laufen sie über die kurvigen Straßen,
Brillenträger grüßt Krawattenträger.
Da aber kommen die tanzenden Fȕller und schreiben
mit Tinte ihre Schulnoten in die Wolken

und drücken sie mit schweren Briefbeschwerern
hinunter auf die Erde.

Im Vertrauen auf das Gesetz,
dass das Eisen vom Eisen
die Sprache von der Sprache
der Fȕller vom Füller getilgt wird,
schlafen die alten Menschen ruhig, sie sind das Volk,
innen in den Stuben verteilen die Ventilatoren die heiße Luft der Macht,
mehr noch, die Hitze brennt und versengt auch draußen den Raum,
und die Abgebrannten hauen ab, flüchten sich in den Schatten, in kühle Gebäude.

Aber wo eine Pfütze ist,
da springen auch die Frösche und quaken
Wer keinen Platz in dieser Pfütze findet,
der muss quappenlos langsam verrecken.
Wo laute Musik spielt,
da tanzen auch Beine.
Wer aber leider gar nicht tanzen kann, der geht zum Papageien-Orakel und fragt nach seiner Zukunft.

In der Stadt
gibt es teure Autos
und überall willige Schlampen
vom hupenden, bellen Lärm übertönt
heulen sich die Sarangis* aus.
Wer auf der Straße an der Kreuzung steht, hört zu.

Ein Reicher sieht drein
wie ein schlafender Löwe im Zoo.
Ein Armer sieht drein
wie ein Straẞenköter in den Gassen.
Hier in der Stadt, wo
es wenige Dichter gibt, aber sehr viele Gedichte,
wenige Nachrichten, aber sehr viel Journaille,
ist stets gefährdet das Glück
und ohne Sprache die Armut.

Übersetzung: Christian Filips
...

शब्दहरुको पुनर्वास

शब्दको सबभन्दा ठुलो शत्रु शब्द नै हुन्छ ।
शब्दहरुको भिड़मा कुन शब्द फिदायीन हो
चिन्न सकिन्न ।

शब्दहरुको भीडमै
पड्किन्छ कुनै शब्द ।
अनि धेरै शब्द मर्छन् ।
धेरै घाइते हुन्छन् ।

स्वतन्त्र जीवन बिताइरहेका शब्दहरुलाई
कुनै चरमपन्थी अर्थले अपहरित गर्छ
र फिरौतीमा माग्छ सिङ्गै चेतना ।

ट्राफिकिङ गरेर बेचिन्छ शब्दहरु
बिज्ञापनका रेडलाइट बस्तीहरुमा ।

आत्मरक्षाका लागि कविता खोज्छन् शब्दहरु ।
भरोसाका वाक्य खोज्छन् ।

कती शब्द दाह-संस्कार नपाएर ्
बाटा-चौबाटोभरि अलपत्र गन्हाइरहन्छन् ।
ठाउँथलाबाट उठिबास लागेपछी
गाउँगाउँ उजाड बन्छ ।

पुस्तकालय, मन्दिर, गिर्जा, गुम्बा, स्कुल
शब्दहरु पसारो परेका छन् जताततै ।

आपदकालीन सभा डाकेका छन् कविहरुले
शब्दहरुको पुनर्वासको लागी ।
...

मानिसको जङ्गल अनि अनुहारका ओड़ार ।
समुद्रमा एक्ला-एक्लै मनका जहाजहरु ।
बिचारका बर्मुडा टापुहरु ।
टापुहरु उक्लिरहेका ।
टापुहरु ओर्लिरहेका ।
टापुहरुको बजार ।

(अन्नमय शरीरदेखि आनन्दमय शरीर कति टाढा छ ?)
हिँड्दाहिँड्दै थाक्छु बिनसित्ती ।
मनको काँधमा
इच्छाहरुको झोला,
अतृप्तिका सौदा त्यहाँ हाल्छु ।

(मट्टितेलको लाइनदेखि निर्वाण कति टाढा छ ?)

मासु, चिनी, सर्फ, नानीका भोटा
परिवार-नियोजनको अस्थायी साधन एक खोल,
सब्जी, नयाँ बिज्ञापित साबुन,
खित्रिङमित्रिङ र... र-हरु ।
अनि लाग्छु अस्पातलमुन्तिरको पुस्तकपसलमा
झोलामा हाल्छु आर्नोल्डको नयाँ गीतानुवाद ।

(ब्याङ्क खाता र रक्त्तचापको के सम्बन्ध छ ?)
(के सम्बन्ध छ प्रधानमन्त्रीको पाचनत्र्रिmया र देशको भबिष्यको ?)
(देशको सम्बिधान र अनुहारको चाउरीको के सम्बन्ध छ ?)

बजारबाट
बेलुकी म
डेडहाउसको बाटो
घर फर्कन्छु ।
...

नाउँ : धनबहादुर ।
बाबुको नाउँ : रनबहादुर
आमाको नाउँ : बिर्खमाया
ठेगाना : जहाँबाट काञ्चनजङ्घा देखिन्छ ।
अलिकती हिँडे कछार भेटिन्छ ।
जहाँ खोलाहरु लोकगीत गाउँछन ।
जहाँ मान्छे शोकगीत गुन्गुनाउँछन् ।
डाक संपर्क : कुनै पनि अलैंचीबारी, धानबारी, चियाबारी ।
गौचर, नागी, बाँसघारी ।
उमेर : पाखुरामा आगो बगेजति ।
आँखामा सपना फुलेजति ।
इ : यहाँ टाँस्नुपर्छ पासपोर्ट साइजको फोटो ।
फोटो यस्तो होस्-
दुइवटा कान देखिएकै हुनुपर्छ ।
एउटा बजारको भाषाण सुन्नलाई ।
अर्को घरको कचकच सुन्नलाई ।

खुट्टा निस्किनुहुँदैन
किनभने तिमीले पुग्नु कतै छैन ।

छातीचाहिँ देखिएको हुनुपर्छ पेट काटिएको ।
छाती भएको पेट नभएको तिम्रो फोटोलाई ।
सत्यापित गर्नुपर्छ कुनै छाती नभएको
पेट मात्र भएको गजेटेड अफिसरले ।

बस तिम्रो आइडेन्टिटी कार्ड तयार ।
त्यो बोकेर
तिमी निर्धक्क जतासुकै हिँड्नसक्छौ
सियाचिनदेखी कन्याकुमारीसम्म
छम्बलदेखी डिमापुग्सम्म
मन सिउरिने काँटि खोज्दै हिँड कि
पेट सुधार्ने थाल खोज्दै हिँड़ ।
...

मोबाइल टावरमास्तिरबाट
एउटा चतुर घाम हाम्फाल्छ सहरमा ।
खबरकागजमा हेडलाइनहरु लटरम्म झुल्छन ।
कविहरु साइँसुत्त हराउँछन् ।

ठुल्ठुला कार्यालयका चेपचापमा
सानासाना मान्छेहरु लुक्छन् ।
पैतालामुनि को कती टेकिँदैछन्
जुत्ताहरुलाई थाहै हुँदैन ।

जुताहरुको गोप्य साँठगाँठ
दुरुह सही र घुमाउरा बाटाहरुसित हुन्छ
चश्माहरु टाइलाई स्वस्ति गर्छन
कलमहरु नाच्दै आएर बादलको मसीले आकाशमा नोटिङ लेख्छन् ।
र धरतीको पेपरवेटले थिच्छन् ।

फलामलाई फलामले
बोलीलाइ बोलीले
कलमलाई कलमले काट्छ भन्ने लोकविश्वासमा
बुढापाकाहरु ढुक्कले निदाउँछन् ।
सिलिङ फ्यानबाट पनि सत्ताको तातो हावा खस्छ ।
सत्ताको घामले बाहिर झन् पोल्छ ।
र पोलेकाहरु सियाँल खोज्दै बिल्डिङका छायामुनि सुस्ताउँछन ।

जता पानी जम्छ
जम्मै भ्यागुता उतै पस्छन् र टर्टराउँछन ।
पस्न नपाउनेहरु छट्पटिँदै मर्छन ।
जता चर्को बाजा बज्छ
खुट्टाहरु त्यसैमा नाच्छन् ।
नाच्न नजान्नेहरु पिँजराको सुगालाई भविष्य सोध्नपुग्छन् ।

महँगा गाड़ी
र किफायती तरुणीहरुको बिगबिगी भएको त्यस सहरमा
चर्को अर्केष्ट्रामा थिचिएर
सारङ्गीहरु रुन्छन्
एकलास चोकहरु सुन्छन् ।

एउटा एश्वर्य
चिडियाखानाको सिँहझंै सुतेको देखिन्छ ।
अर्को पीड़ा
डुलुवा कुकुरझंै गल्ली-गल्ली डुलेको भेटिन्छ ।

कवि कम तर कविताहरु धेरै
खबर कम तर पत्रकारहरु धेरै भएको
त्यस सहरमा
सुख सधैँ आतङ्क छ ।
दुःख सधैँ लठेप्रो छ ।
...