antoine de kom

ah tamanrasset zuidwaarts oh dood
geheeld absurd ubuntu door de ander levend uwe dood
heeft hier ter hoogte van tamanrasset zijn grote voeten in het zand gelobd
en korstig ook zie ik een heel grote wrat. verder kan ik melden
dat dood luid snurkt. hij kan het niet helpen: tot diep in de nacht
zat hij te mailen en nu plagen hem talloze overlevenden
die hem slapeloos in hun sahara vrezen

klein zusje van dood is een woestijn die soms en langzaamaan sahel
wat groener wordt zodat je voeten zo te zien vanuit de hoogte hier of daar
wat nat wanneer ze aan de oever van een meer of meer rivier.
het mist. en je verwacht hem ieder ogenblik. waaraan herken
je hem? wat is zijn teken of besluit zodat hij aan je komt?
zijn zusje zwijgt. je weet nog wel: dood heeft een smoel
en wie weet is die kaaps in kaapstad
nu wordt dood toerist van alle kleuren thuis

erg druk was het tussen de vissen en heel warm toen de piloot opeens
zei: dat schip zinkt! het zinkt en daalde hij verder naar de haven
verderop. we hebben gevlogen rond de tafelberg de dichtheid van de townships
vastgesteld. na de vlekkeloze landing zagen we de waarheid onder ogen.
geen commissie die het na kan doen: dit is een verdrietig land
waar medemensen als verschrikte vogels uiteenstuiven wanneer
dood als mijn wit van deze bladzij hen te na komt

gaan we wat met een eitje doen? vraagt de vrouwelijke gastheer aan
dood die zichtbaar erg moe aan het ontbijt zit dood kijkt naar buiten
ziet de oceaan glinsteren in zonlicht ergert zich aan de harde hete wind
(de cape doctor) waardoor het huis potdicht moet. en benauwd. daar
zit dood tussen antiek en porselein en verlangt naar het zwembad
vol bladeren. straks rijdt hij naar stellenbosch met zijn
klagende chauffeur die dood weer gaat uitleggen dat
toerisme townships en de arms industry klaterende herinneringen
broertjes in een supermarktwagentje of brieven aan een berg zijn

dood aan zee in sea point thelema chardonnay blanke
drukte om hem heen en dan ineens de regenboog wat zelfingenomen
boven de oceaan en zo groot als een natie. regenboog (vraagt dood) regenboog
waar zit het wit in je kleuren? in alles samen dood! regenboog
draait zich om en dood zegt: doe het maar en regenboog wit.
regenboog regenboog waar zit je zwart? nu regenboog link
tegen dood: dood - zwart is afwezig wit licht! aha! zegt
dood. je hebt een probleem. laten we zaken doen

even later is dood omgeven door
pornosterren uit jo'burg zij leggen zijn vermoeide hoofd
op een houten droommachine tussen hun welige haren
terwijl zij zich vullen met wodka hun borsten
omvatten met beide handen klaar
voor de camera waar dood ineens bang
voor is hij moest hen wel beloven
dat zij in de verre toekomst mogen sterven
in het harnas

als dood met een voldaan gevoel het graf in zou en dan de paradyskloof
binnengaat voor zijn tijd uit ver buiten de wasem township
waar het stinkt de huizen van karton hel scheef zo hier of daar met platen
zink wat steviger maar altijd schuin
de pui gemaakt van afval dat de straten keurig
in het midden siert. wie kunnen er niet mee: de vele vrouwen
die dood achterlaat zijn kapper met krot de containers
vol bloemen van blik en zijn jongste zoontje dat nóg
naar zijn knieën snakt en rollend door het kale droge zand verdwijnt

dood is zelf een dream machine een klein construct van tijd en ruimte
ook wel xhosa-dichter die met dierenvellen
op zijn hoge muts een schuchter schrapend oud verhaal wil doen
en met zijn staf naar ouders stampt van ouders' ouders' ouders' enzovoort.
de berg in de verte eindigt in een leeuwenkop.
vandaag is op de snelweg ter hoogte van de afslag naar het vliegveld
een blauw zwembad van zijn lorrie weggevlucht.
het heeft zich in spier verstopt ver weg aan de rand
van het landgoed waar de cheeta's er nerveus van zijn.
daar staat dood klaar voor onder water. tijd en ruimte wachten af:
een klein
construct de leegte die een bijna slapende
jonge cheeta ongemerkt zou kunnen vullen.
eenmaal in het glinsterende water vindt dood
de zwarte vlekken op zijn lichtgekleurde huid opeens zo smaakvol

in hun helder gele blote cocktailjurken omgeven en verdedigen zij dood
die wat verlegen zit te liegen over zijn status en verdiensten.
dit is de zulabar: een rode
vloer en daarop zwarte lichtgekleurde blanke jeugd en dan muziek om van te . . .
dood in de ban van haar en haar: dood omvat haar diepbruine en haar roomblanke
boezem die een man als dood doen dorsten naar meer.
zij lezen hem zwijgend hun gedicht
deze vrouwen van 1 nacht zij omgeven hem met hun radiostemmen
en beschermden zij hem die stervende ééngedichtdichteressen

waar de atlantische en indische oceaan elkaar treffen staan bewakers klaar met een
antwoord dat gewapend is. het smaakt hier wat zout en verder naar niets.
zilverkleurige auto's en zwarte mannen van de veiligheidsdienst.
wij hebben de grenzen verkend en wij zijn verder verdwenen
achter de mascara die zuid-afrika heet.
wij: shabbir noch omé violetta napo ruben changa
en zonder ondergetekende. we zijn afwezig geweest toen de lucht
uit zichzelf sprak. we zijn in noordelijke richting onszelf vergeten.
leid ons neem ons bij de neus o dood: de laatsten zijn wij
dichters de laatste
late


(kaapstad: februari 2008)
...

eerst waren er kinderen later
kwamen de soldaten en die schoten in het zand.
er vielen stoelen om.
je blanco vellen waren weg.
je sprak hoewel het schieten alweer opgehouden was.
je sprak tot de soldaten in de taal des lands.
de kinderen staan zwijgend aan de kant.
dan is er weer de regen
zijn er weer bladeren waar je uit tevoorschijn stapt.
je denkt waarschijnlijk weer aan alles
als je uit het brandpunt zuchtend heel dicht
naast me komt
dan fluister je een grapje
dat jij toverfee en ik kabouter was.
een nogal dwaze
kabouter met een dikke buik en met een kleine
witte baard en bijna bloot op één ding na:
dit lint van witte vellen zwevend van mijn linker
naar mijn rechterhand.
...

first there were children later
the soldiers came and fired in the sand.
chairs fell over.
your blank sheets had gone.
you spoke although the shooting had stopped.
you spoke to the soldiers in the local language.
the children stand silent to the side.
then the rain's there again
there are leaves again from which you emerge.
you're probably thinking of it all again
when you come sighing from the focal point very close
beside me
then you whisper in jest
that you were a fairy and I was a gnome.
a rather silly
gnome with a fat paunch and a little
white beard and almost naked except for one thing:
this ribbon of white sheets floating from my left
to my right hand.
...

wat ik vooral mis? het licht
dat op een zwarte ouderwetse
lincolnjas te warm is van zichzelf
te heet voor de tijd van het jaar:
in elke hoek van de zachtgele
kamer heb ik een ventilator
die me de wenkbrauwen doet
fronsen. een knagend schuldgevoel
iets dat opwindt in de stilte
rond rotan het kraken van stoelen
terwijl in de tuin de kleuren eindelijk
tot bedaren zijn gekomen.

ik ben de vliegen hier in dit huis.
en met de speigels ben ik één
al ontbonden een voetstap het
knielen de kus op de grond
dierbaar ten teken van wat
groen groen doet lijken
...

what I miss mainly? the light
that on a black old-fashioned
lincoln jacket is too warm in itself
too hot for the time of year:
in each corner of the soft yellow
room I have a ventilator
that makes me frown. a gnawing sense of guilt
something that excites in the silence
around cane the creaking of chairs
while in the garden the colours have finally
calmed down.

i am the flies here in this house
and I am one with the mirrors.
already dissolved a footstep the
kneeling the kiss on the ground
precious as a symbol of what
makes green seem green.
...

tegen de vlucht noch het licht
een remedie en
laat in de middag als het vuur
in de tuin is gedoofd
kunnen de kaarten worden
opgevouwen. het licht
was turbulent vandaag
en de nabijheid van vloer
en verte een klein vaartuig
ergens bijna verloren op weg
in de zone de groene intense
waar de bomen van lucht
en de wolken van gebladerte.
laten we de laatste berichten
nauwlettend volgen. de net
geleende soldaten niet uit het oog
verliezen. er zijn stranden
die vloeren vormen in de naam
van bestaan en vegetatie
...

against neither flight nor light
a remedy and
late in the afternoon when the fire
in the garden's put out
the maps can be
folded up. the light
was turbulent today
and the proximity of floor
and distance a small vehicle
somewhere almost lost on the way
in the zone the green intense one
where the trees of air
and the clouds of foliage.
let us follow closely the
latest reports. not lose sight of
the soldiers just borrowed.
there are beaches
that form floors in the name
of life and vegetation
...

we zullen allemaal een voor een
op onze eigen dag in zwarte
warme duisternis verdwijnen.
je mag dan wel tien instrumenten
om je nek bespelen - when
the saints go marching in. de heilige
theresia van lisieux stelt me
voor raadselen. ergens in
de filipijnen vroeg iemand
waarom het rozen regent
als bruine tantes ritmisch dansend
zonder string en in hun handen klappend op
het altar goddelijk genot in
goddelijk genot veranderen. rozen die zwaar
geuren en zwoel de naaktheid
van hun dans bloter maken
dan bloot
dalen op ons neer.
...

we shall all one by one
on our own day disappear
into black warm darkness.
you may play ten instruments
around your neck - when
the saints go marching in. saint
theresia of lisieux is a
mystery to me. somewhere in
the philippines someone asked
why it rains roses
rhythmically dancing like brown ladies
without thongs and clapping hands
on the altar of changing divine joy
into divine joy. roses that smell
pungently and sultrily make the nakedness
of their dance barer
than bare
descend on us.
...

om kwart voor drie lokale tijd
bezweert onze jonge piloot ter
hoogte van de berg met zeven
reuzen dat hij automatisch is.
vanmorgen nog dacht ik dat
de hond tussen de cessnas drachtig
was en haar jongen - ongetwijfeld
zeven in getal - ergens diep in
de nacht in een hoek van de hangar
zou werpen.
nu we op 1500 voet de reuzen
achter ons laten houden we
haar puppy's (wij zijn broers)
in gedachten zacht omhoog
terwijl de zeven reuzen
hooggekapte tantes zijn geworden
die het landschap domineren: zo
zijn zij de vrouwen van de
zuidelijke vlakten.
...

at a quarter to three local time
our young pilot swears while
over the peak with seven
giants that he's on automatic.
just this morning I thought that
the dog among the cessnas was
pregnant and would have her pups - doubtless
seven in number - sometime in the middle of
the night in a corner of the
hangar.
now we are leaving the giants behind
at 1500 feet we hold
her puppies (we are brothers)
gently up in our minds
while the seven giants
have become ladies with high hairdos
who dominate the landscape: that's
how they are the women of the
southern plains.
...

hun lichamen een landschap
verlieten wij het tanteland.
er waren sigarenpeuken en
er was sprake van bloedarmoede
die niet te verklaren was. we
plozen de kinderboeken erop na.
we keken onder elke struik.
al wat we vonden was een kleine
dode hagedis met witte strepen
op het lijf. verder een gele vis
en een schelp. dit alles moest
begraven worden en snel.
toen was er iemand die de tuin deed: ik maak
de regen en hij zegende. ik verlos jullie van
je jeugd en je kleur.
vanaf die dag liepen we door
het bos van haren waar we
jaren later nóg verdwenen
in de steentijd van het
onbewaakte ogenblik.
...

their bodies a landscape
we left ladyland.
there were cigar butts and
there was a question of anaemia
that could not be explained. we
combed children's books to find out.
we looked under every bush.
all we found was a little
dead lizard with white stripes
on its body, also a yellow fish
and a shell. all this had to
be buried and fast.
then there was someone who did the garden: I make
the rain and he blessed. I release you all from
your youth and your colour.
from that day on we went through
the forest of hairs where years
later we disappeared again
in the stone age of the
unguarded moment.
...

vlak voor het einde
als de kleuren met elkaar
in de harmonie raken gebeurt het.
begint de tuin open te gaan
als een vrouw die is zoals ze is:
een lichte huivering wanneer
de wind opsteekt en de grote
bladeren van de bacovenboom zeggen
dat st. barth nu bijna zelfstandig
wordt. de zon brandt als we er landen
vlak voor het einde.
bij gemis aan het licht een
overvloed vogelgeluiden
de radio op marsmuziek
en een lieve wat formele stem die zegt dat
de kleine republiek in de uithoeken
van de veranda vanaf vandaag
is veranderd in een paradijs.
...

just before the end
as the colours harmonise
it happens.
the garden begins to open
like a woman who is as she is:
a slight shudder when
the wind gets up and the great
leaves of the of the oven tree say
that st. barth is about to become
independent. the sun burns as we land
just before the end.
for want of light
an abundance of birdsong
the radio tuned to martial music
and a sweet rather formal voice which says that
the little republic in the extremities
of this veranda has from today
been turned into a paradise.
...

ergens in damascus
a.d. 2011: wij aten in een licht turkooizen zaal
en groot ons bad vol bloesem schuim en plattegronden.
er liepen kleine antilopes rond.naast de moskee dreven gelige
karkassen naar de waterval die vrij opstandig ruiste. het binnenplein
was glad van bloed. zacht kreunen van een waterwiel.
we verdrongen ons en schuifelden over het heetgebeden pleintapijt.
toen een oude man zijn verzen reciteerde (zeer versterkt)
liepen de klokken alarmerend ver uiteen op elkaar in.
we prevelden: hafez bashar maher

iemand predikte dat hij geliefd was en mineretten groen licht
liet stralen langs volkomen duistere ambassadelanen. wij belden zijn nulzes.
hij ontving ons met jambadverhalen roemde de staat van beleg:
met drie maanden is er vrede. volgens syrische bronnen
blijkt het aantal apostelen ernstig onderschat.

wij wezen naar kleutericonen vuile gevels betonbouw
de stroomtrein een eufraat van teksten in klei. in de zandlopers tikloze tijd.
de raad kwam bijeen op doorzichtige stoelen. men stelde jachttaferelen vast
en schikte rozen ving kleine bruine druiven. men prevelde: hafez bashar maher
paulus had ergens een angel en bleek ondeugend. hij wilde beslist
zijn matras iets ronder en keek wat verlegen naar twee gedaste dames met kat
die passeerden. zij waren naakt en zochten hun weg door papieren
met lange stokken. er kwamen slabben tevoorschijn. ze riepen: probeer de wifi
liever niet! en zij herhaalden: hafez bashar maher
...

somewhere in damascus
ad 2011: we ate in a light turquoise room
and great was our bath full of blossom foam and maps.
little antelopes walked round. next to the mosque yellowish
carcasses drifted to the waterfall that rushed quite rebelliously. the courtyard
was slippery with blood. soft groaning of a water wheel.
we jostled and shuffled across the main carpet heated by prayer.
when an old man recited his verses (greatly amplified)
the clocks diverged alarmingly far and converged.
we muttered: hafez bashar maher

someone preached that he was loved and made green light shine
from minarets down completely dark embassy avenues, we rang his mobile.
he received us with jambad stories praised the state of siege:
in three months there'll be peace. according to syrian sources
the number of apostles turns out to be seriously underestimated.

we pointed to infant icons dirty housefronts concrete blocks
the steam train a euphrates of texts in clay. in the hour glasses tickless time.
the council met on transparent chairs. people observed hunting scenes
arranged roses caught small brown doves. they muttered: hafez bashar maher
paul had an angel somewhere and proved rather naughty. he definitely
wanted a rounder mattress and looked shyly at two ladies in ties with a cat
who passed by. they were naked and picking their way through papers
with long sticks. bibs emerged. they shouted: best not try
the wifi! and they repeated: hafez bashar maher
...

bij de ingang van de citadel
werden wij ontvangen
door de manager in charge. hij gaf ons de namen saïd en zahara
toonde zijn foto's van carter juan carlos noemde leven kort en leidde ons
naar een atelier voor onderhoud van slipjes waarachter geheimen lagen.
een veelheid van zeer fijn haar en schaamte. die was wel te koop maar
ver boven ons budget. de man had drie neven ter plaatse
zij mompelden: hafez bashar maher

wij vergaten veel: de tombe vol zwarte engelen in de woestijn
graffiti op fresco's God op kameel met formulieren. hij zei verzamel
je tranen schat het graf op zijn inhoud schud aan de boterboom vergeet tralies.
wij genoten maaltijden die we zelf bedachten en kozen als wijn
de fakra (www.fakra.com) terwijl om ons heen de woestijn leger werd
vol vederlichte zwarte vodden. we zagen wat migs
hemelsblauw en radar draaien. nieuw asfalt. een basis zeer diep verborgen

in yoghurt die droog en steenhard was. ter verdediging alleen herhaaldelijk
water toevoegen en dat blijven verversen. wij zagen het. dit is een land
dat grotendeels onder de grond verborgen ligt maar niet zonder vibrato.
zo snel als wij vertrokken kan een regime vallen. hafez bashar maher.
in slagorde de zestien diensten voor elkaar geheim. er hingen zware wolken
boven de woestijn. vanuit de verte slopen uit bagdad harige vrachten
langs struik en schaap. het einde van neutrale kunst.
er werden royals uit ramen geworpen door de straten sleepte men
hun lijken. we hoorden: willen de nummer 1 tot 34 zich melden!
...

at the entrance to the citadel
we were received
by the manager in charge. he gave us the names said and zahara
showed his photos of carter juan carlos called life short and led us
to a workshop for the maintenance of panties behind which lay secrets.
an abundance of very fine hair and shame. it was for sale but
way beyond our budget. the man had three cousins there
they murmured hafez bashar maher

we forgot a lot: the tomb full of black angels in the desert
graffiti on frescoes God on a camel with forms. he said gather
your tears, judge the grave by its content shake the butter tree forget bars.
we ate meals we ourselves devised and as wine chose
the fakra (www.fakra.com) while around us the desert grew emptier
full of feather-light black rags, we saw some migs
sky-blue and radar revolving. new asphalt. a base very deeply hidden

in yoghurt that was dry and rock-hard. to defend it just repeatedly
add water and keep refreshing it. we saw it. this is a country
largely hidden under the ground but not without vibrato.
as quickly as we left a regime may fall. hafez bashar maher.
in battle array the sixteen services secret from each other. heavy clouds hung
over the desert. from afar hairy cargos crawled from baghdad
past bush and sheep. the end of neutral art.
royals were thrown out of windows their bodies were dragged
through the streets. we heard: would numbers 1 to 34 come to the gate!
...

het is de dag van de arabische liga
en onlangs vond men
17 tot 20 ton kleitabletten dat wil zeggen de fundering van een stad:
vele brieven van koning tot koning. langs de wegen verpozen families
tussen zilveren pistachebomen bloeiende amandels cipressen.
er is veel vreugde ondanks donkere brullende mannen die samenscholen
en eigenlijk liever de hadj of jihad in henzelf wilden bedrijven.

laat hen eindeloos slakjes verleiden tot blauw poepen (de kleur
van maria) en laat hen huisje op huisje stapelend voor bewoning zorgen.
bij de tent stonden heiligen met zeer grote handen klaar. het zeil groeide
en groeide. koningen smeekten elkaar om genade. die konden het voorvoelen:
het malen van koffie was mijlenver nog te horen. in de tent is nieuwe
schoonfamilie komen wonen. de stad bleek verkruimelend leem.
eenmaal op de wagen stopte maria haar zoon warm in zijn witte dekens toe.
hij droomde in standaard arabisch. de aarde werd bruin en hoog in de bergen
zagen we de zee en schrokken van haar heengaan: cleopatra ging ons voor

op weg door ruïnes paleis en zij even paalheilige. geliefd zijn wij voor elkaar
in een menigte die in zwart gehuld ons omspoelt. het zijn lege gezichten soms
nors soms bezorgd die voor zichzelf verborgen blijven in sluiers hoofddoeken
boerka's. wij weten wel beter want onder die gitzwarte kleren kwispelen
lusten in hun lingerie en kietelen tot uitdoen en aanraken
dan rest stilte rond geesten van doden
die in hoge torens rusten waar de koude woestijnwind doorheen zucht
en fluistert: hafez bashar maher
...