Ramsey Nasr

the rose the lily the dove the sun
monkey saturn the hydrogen bomb
love's bliss encompasses a lot of things
...

science laugh it off
but it's only natural
for crying out loud
it's never clicked between us
...

turn my mother into a luxuriant garden of snow
creamy-white jasmine and roses grow white
the fullest of sounds come deep from within
like fruit in the stone

turn my mother into chameleons two without eyes
green he gambled and stroked the chest
she'd curled towards him, deepest red
so something beautiful might arise

turn my mother into a cathedral of light in a box
in the morning lift up the wooden lid and listen
to the many-voiced mass that begins
a celebration of loss

turn my mother into the same girl but iron
raise her this time with more powerful blows
console her or teach her some smart magic spells
because in this body she's dying
...

silly juliet
what have you done
those eyes snuffed out
your throat squeezed shut
your gut run through
your fingers cut up
you've murdered your body
with silly silly thoughts
i am here
do you want me
do you want me to rise up to you
to push you up further
to pull you along
to give you my help
to learn to fly together
without letting go
toasting each other
two chambers one heart
i am coming my love
i put on my heavy wings
and rise
i rise
and on the way i'll count the stars for you
and planets too
with water sprinkling from my toes
i'll keep ten toes for you
and both my heels will shoot out light-blue gas
to bring me higher close to you
filth dripping from my eyes
and running down my cheeks
to fill up both my hands
they pour it out
far below
dead filth over dead earth
i am coming closer
i pick up speed
the skies around turn dark i call your name
i see the stars behind me fail
i see them slowly dim
while i squeeze flames from all my hairs
fine tubes over my entire body
my head is burning for you
my hands are ten pinions of radiant fire
i rise with my own power
no longer ascending
i am coming to you
my body melts away
my bones explode like hot swamp gas
i am radiant
feel my body swell and burst
veins arteries capillaries
nerves of light solidified as light for you
i've changed myself for you
i am searching now for you
i light you up from deep inside
i seek the edges of your hollow body
searching for your fingers
ten fingers for me
i burn
i scorch bright inside you
do you feel me
i am coming to you my love
i am coming
...

welcome to the land of milk and honey
where figalmondapricots grow
unmetaphorically on accommodating trees
eat of them and be my guest today
i'll pay your taxi to the first roadblock

my father waits behind the second roadblock
he'll make you his guest of honour too
with oil bread oregano sesame
stars press down upon his roof
sleep there and give him nadir's love

the day to father is hard but essential
try to find a kid with a barrow
take donkeys or scramble on foot round the cliffs
follow the others keep telling yourself
now we are animals this is permissible

wheelchairs go bouncing through dust
back from the city where they cure the sick
diabetic with cancer in blazing sun
many old, many sick, many sweating animals
but that's the whole idea

in the day we are sweating climbing animals
because that's the whole idea
they beat and kick the animals to an end
that one day we will give milk and honey
one day manna will rain from human hands

if this seems insane to you habibi
just think that miles down the road
real girls and boys are sitting nervously
outside starbucks as an act of resistance
uproarious in fear of their lives
...

- A poem about empty dishes
1.

Imagine a room. The room contains a number of regular elements.
There is a window on the left. There is the light it admits. A pearl necklace
and a yellow satin coat with an ermine collar. Invariably there is a table
to display the elements: look, a loaf of bread; look, a basket.
These are the organs.

Adorning the back of the room is a painting or a map. At least, a nail.
Then the canvas is gone for a moment, standing behind the observer.
Painting, window, mirror and map form the boundaries
a second skin to live in. A miraculous membrane breathing
between inside and out.

Only the visitors change. They move the organs now and then
stand motionless in their closed systems of paint and sable hairs
open the window, play lute or guitar, read letters, pour milk
or stand in the Dutch room, all warm gravidity.
Like this lady.

With her belly before her like a glowing sickle
she seems to weigh air. She is expectant. But of what?
The woman is not weighing, she is waiting. Like some kind of Mary
wrapped in the night's pouch of blue and white. Unapproachable
heart with two dishes.

People see her for much that she is not. They used to say,
"Vanitas. The woman is pondering eternal life." They called her
Woman Weighing Gold. Or Pearls. Her belly a crowded room full.
It was the gleam that misled us like aureoles, for centuries.
Because the dishes are empty.

And those who seek references, want deep-sea insights or cherish
higher values should do just that, but this is enough.
For me this is sufficient, like a pagan faith in the tangible.
The sublime resides in this room. A crust is a window is a table.
Vermeer was the great equaliser.

When the painter died, he left the organs intact:
the glass, the paintings, the map and also the yellow coat
that had been worn by one woman and then another
they were still there in the room, which seemed no emptier than usual.
Only the master was gone.

Not a sketch or drawing of him remained, today we know
virtually nothing, no diary excerpts or chance letters
except the letters on his paintings, that have since been spread
over The Hague, Amsterdam, Berlin, Paris, New York and Washington.
The room has multiplied.

2.

There is another room as well. This room is scarcely lit.
Nothing on the table. It is quiet and deserted. The window
is round and tiny. A peephole through which the world
looked in, casting a sky-blue colour on the wall.
This was the boardroom.

From here loans were handed out for years like so many pearls.
Passing the readies to anyone able to mist a mirror or sign
on the line unaided while meanwhile they tried to keep the pearl
or at least withhold the gleam so they could flog it again later
on a separate occasion,

by transferring it to a new room, where they could chisel
the weight away from the gleam to deliberately lay it on
someone else's table as their holy credit rating, over and over
on someone else's hopeful table - risk has to move, move away, fast
out of this room, further still

from room to room, until in the last pitch-black corner
the shadow of the weight of the gleam of the former pearl was also
removed, and the caboodle repacked so many times the walls began
to slide and tunnels formed of their own accord like bundles of nerves
in a system with no exit.

And the system
saw that it was good

neither head nor tail
uncentred excessive

it was lighter than ether
better than perfect.

Its only reference self-referential
it became more and more multipliable. It spread across
the waters in expanding ecstasy as a sky-blue light, from New York
to Paris, Berlin and The Hague, Amsterdam - until finally
no one was able to distinguish a mirror from a window.

Technically speaking things were going
peachy. Casting aside moralism even cancer
can be seen as a chivalrous form of reproduction
unadulterated profit in fact. We were overrun with prosperity.
It was just a downer when someone asked about the pearl necklace.

The pearls . . . yeah. Where had they got to?
They were crushed and spread, love, like glittering confetti
somewhere on the edges of our economy. But where exactly,
that is the question. And the woman asked once more about her pearls.
Two dishes in her hand. Outside, like a lump of twilight, the sun began to set.

In Washington, basking in her lead yellow glow
the lady had waited and waited. Now she watched
as the dishes gradually came to a standstill, as before her eyes
in a sudden equilibrium of thin air and deliberate hot air the whole
system collapsed like a punctured lung - room after room after room.

3.

I have a suggestion.
It's time to count our blessings. Milk. Earrings.
Delft bricks. We are the owners of light. Like good
trustees we should feed ourselves again with paint.

That's not difficult.
You take a shockproof container to America and ask,
"The orange curtain, that light from the left and that pair of old dishes
can we borrow them? In a couple of months we'll bring it all back."

But we won't.
That canvas is staying here. We're going to dismantle
and bring back every room. We'll reassemble the lot and
sit down in that one room. Calmly counting what's left.

This is what's left:
one mirror. Two hands. Black-and-white floor, golden edges
glowing sickle and ultramarine. The cinders of a catastrophe
are as tangible as bread or glass. As edible as a table.

This at least - this is real.
Let the pregnant woman stay here, in this building. Not out of greed
but to save our lives. We gave them the gleam of a pearl as a pledge.
That will have to do. To each his own.

We were screwed right down the line
wrung out to the bone we lived in boxes of optical illusion
but that paint is ours. Today we will learn to look. Let us
cut back in this room, and grow accustomed to the lean years.

Let us use the very last
bonuses we have left, scraped up out of the shameless
chinks of our souls, to get our canvases back and say
That is bread. This is stained glass. And that's the feel of the glitter of water.

It's not too late.
Look through the window from outside to in. Go on, look: it says
what it says. And yes, that's not much. But we too will be rich.
We will learn to take pride in owning empty dishes.
...

the flowers used to know exactly
when and where young germans
with deeply wounded hearts
would appear in the bushes

pistils and all they homed in on them

by evening one heard
the sobbing crocuses and narcissi
even above the sound of the german
who'd come so far he was now trying
to dissuade some i'll end it all bluebell

consolation was a way of life back then

the nighting-gull dropped by later too
no secrets in the woods those days
heavy hearts just pissed it off
it pealed those cheerful tones
sick bush turned gleaming thicket
a constant switching on and off
flashing blackberries and raspberries

the bush with the german
was now an enticing mini universe
come come cosmos
the stars stayed put
so far away so vast and all
but eight minutes later it came
full-blast from space
red-hot chunks of solace

and every day the same

nowadays you hawk your reject heart
door to door and no one's buying

germans are suddenly suspect
in this grey cankered city

for love freddy wonderlick
had already diluted imagery
but now he knew for sure
every tear is a minus
...

it isn't death that's freezing you
it isn't death that's stifling you
it's both of them and more
death's a leg up into darkness
the EXIT sign read back to front
death is kind infinite kindness
compared to this lifeless
falling falling from the curtain
fall

and the seats are empty and the stage is small
and the curtain has no seam no edge at all
...

that was in the wonderful month
of excess and of blossomings
when my chest swirled up like poppies
ribs splaying like gaudy quills
May cut free my meagre tongue
consuming similes like fire water

I felt ashamed a polder reflex
overcoated between the raindrop and the wind
insensitive to bushes branches thorns
I caught my death of light
and rubbed it in
transparent humiliating sparkle sneezing
came upon me oh wondrous there I went
less would be enough to shame the most
but this was my affliction utter love
...

I - hudson's shortcut

our outcome was that you were in the way
we sailed to that conclusion on a dream
dreamt by a fool: our captain hudson claimed
that he could find a shortcut to the east

go straight and keep the north pole on your left
then you can slip down quickly to the indies
and we believed the guy and followed him
yes, even when he said: "or maybe west . . . ?"

henry hudson had been dismissed before
and when he swore on the shore of a foreign bay
that all we had to do to reach the orient
was set a course straight through america
we'd wisely lowered sail - already wedged
from stem to stern in this new continent


*

II - new amsterdam

the waiting bay lay like an outstretched finger
at the end of an invisible dutch arm
we went exploring, stamping round we found
our way in a deserted fertile backwater

perhaps no other body but ours, which never
managed to win one god, one people for itself
which rose from drifting, loose minorities
could lay the seed for such a babelopolis

who taught you how to use the melting pot?
who said, be equal, be diverse and free
your trade, who told you, dreams can spread like shares?
the true world champions of immigration
we were, a distant spark of liberty
america, the netherlands writ small


*

III - new netherland

oh font of humanism, oh shining beacon
oh cradle of exemplary citizenship
who listens to us now? we have our leaders
they blare their christian values round the place
and mount the moralistic foghorn high
but in america their frightened faces
all gleam with drooling pride, it's not prime time
but still we steal a slot in the cool white house

what kind of model country toes this line?
we bob along behind the big boss boat
impressive, don't you think? a fifty-state fleet
with an inspiring airbed at the back
WANTED URGENTLY: foolish fools with vision
who dare to dream and make the cold sea crack
...

I - hudson's shortcut

in wezen lagen jullie in de weg
wij kwamen meegevaren op de droom
van een malloot: die hudson had gezegd
dat hij een shortcut kende naar den oost

immer gerade aus langs de noordpool
dan kwam je snel in indië terecht
en wij geloofden deze vent, we volgden
zelfs toen hij ijskoud polste: ‘of naar west . . . ?'

kapitein hudson was al eens ontslagen
en toen hij aan een vreemde baai bezwoer
dat we om in azië te raken slechts nog
dwars door amerika heen moesten varen
toen voeren we al niet meer - rotsvast geklemd
van kop tot kont in 't nieuwe continent


*

II - nieuw amsterdam

de baai lag als een uitgestrekte vinger
vanaf het vaderland op ons te wachten
wij gingen er op pad, we stampten rond
wegwijzend in een leeg maar vruchtbaar gat

wellicht dat enkel uit ons lijf, dat nimmer
één volk, één god voor zich had kunnen winnen
dat zelf oprees uit schuim van minderheden
een babelstad als dit zich kon ontspinnen

wie leerde u hier het ware smelten? wie
zei: handel vrij, wees anders, wees gelijken
dat dromen zich als aandelen verspreiden?
de wereldkampioen in immigreren
dat waren wij, een verre vonk van vrijheid
amerika een holland in het klein


*

III - nieuw nederland

o bron van humanisme, blakend lichtpunt
o bakermat van zeldzaam burgerschap
wie luistert nog naar ons? dat zijn dan leiders
ze schallen hier hun christennormen rond
hangen fraai de morele misthoorn uit
maar in amerika (en nooit prime time)
doen ze het glimmend in hun broek van trots
stelen we tijd in het koelwitte huis

wat is een gidsland nog in zo'n positie?
wij varen braaf achter de grote baas
't is imposant: een vloot van vijftig staten
plus nog een luchtbed om hen op te jagen
GEZOCHT: grote malloten met een visie
die dromen kunnen en de zee doen kraken
...

wetenschap we lachen er wel om
maar het is natuurlijk
om ten hemel te schreien
nooit klikte het tussen ons
de dichter

en jou
afgemeten man plus chemische vrouw
laboratoire tweeling der vooruitgang
samen petrischalen vullen jaja
leg het maar uit
op witte gangen heb ik anders gehoord
wisselen jullie in smetvrije jassen
onderling eiwitten uit kan dat
nucleotide basenparen zoiets
dan smiespelen jullie samen
en waarom doen jullie dat en voor wie
zeg op! wat zijn jullie in godsnaam!
o mijn god met ons van plan

dit heb ik allemaal gehoord
onlangs uit vertrouwde bronnen
maar let op mijn woord
en - lees - lippen - knul
of ook wij begaan ongelukken
via titanendonder en weerlicht
hou je vast aan schalen van richter
hoogachtend hou me vast
hou me vast

uw dichter
...

de roos de lelie de duif de zon
de aap saturnus de waterstofbom
liefdesroes omvat allerlei zaken
groot en tastbaar passen ze
met gemak in de knuistjes
van allesverkruimende minnaars

daar is het:
a. koffietje theetje
b. koetsji-moetsji
c. lepeltje-lepeltje poepjeliefje
d. dag schattie dag beertje

minnaars kleineren de elementen
een beetje
stappen als gepantserd kind
samen het vervoer in

zitten in hun holderdebolderend treintje
dat voor de tweede keer deze week
tot stilstand komt
vanwege het gekke meneertje eronder

ook hij vol liefde
had de taal met zijn handen
willen verbrijzelen als hen
alleen op andere wijze

hij had ingegrepen
blies zichzelf van element
tot immens vertragende chaos
werd plotse dooi en ijzel ineen

mensenroes kleeft aan sterren en stuifmeel
geen wonder groot of klein genoeg

voor blinden met wilskracht
is aap roos duif zon

voor de zuivere minnaar bestaat geen verschil
tussen lelie en waterstofbom
...

maak van mijn moeder een sneeuwende tuin om te planten
witte jasmijn en de theeroos wordt wit
voller geluid komt vanuit binnenkanten
zoals de vrucht in de pit

maak van mijn moeder twee kameleons zonder ogen
groen gokte hij en hij streelde haar buik
die zij dieprood naar hem toe had gebogen
waarna iets mooiers ontluikt

maak van mijn moeder een lichtkathedraal in een kistje
open het elleke ochtend en hoor
hoe zich daarbinnen een meerstemmig misje
opent om wat het verloor

maak van mijn moeder hetzelfde maar ijzeren meisje
breng haar met krachtige vuistslagen groot
breng haar wat troost of een slim toverwijsje
want in dit lijf gaat zij dood
...

domme julia
wat heb je gedaan
je grote oogjes uitgedoofd
je keeltje gestikt
je navel doorboord
je vingers verknipt
je lijfje vermoord
door domme domme gedachten
ik ben hier
wil je dat ik naar jou toe
wil je dat ik opgestegen kom
om je verder te duwen
om je mee te trekken
om je te helpen
om samen te leren vliegen
zonder los te laten
om samen te klinken
twee kamers van hetzelfde hart
ik kom eraan liefste
ik trek mijn zware vleugels aan
en stijg
en stijg
en onderweg zal ik voor jou de sterren tellen
en planeten
water zal sprenkelen uit mijn tenen
tien tenen bewaar ik voor jou
en uit mijn hielen allebei spuit lichtblauw gas
om hoger te geraken tot bij jou
vuil sijpelt uit mijn beide ogen
over mijn beide wangen
en allebei mijn handen vullen zich ermee
en gieten het uit
ver onder mij
dood vuil over dode aarde
ik kom eraan
ik versnel
ik ben al in donkere luchten en roep om jou
ik zie hoe sterren achter mij steken blijven
en langzaam doven
terwijl ik vuur uit mijn duizenden haren pers
dunne buizen over mijn gehele lijf
mijn hoofd brandt voor jou
mijn handen zijn tien pennen van stralend vuur
ik stijg op eigen kracht
dit is niet meer naar boven
ik kom eraan
mijn lichaam smelt
mijn botten ontploffen als hete lucht ontploft uit een moeras
ik straal
voel hoe mijn lichaam barst en knalt
mijn aderen slagaderen capillairen
nerven van licht gestold in licht voor jou
ik ben voor jou veranderd
ik zoek je
ik verlicht je van binnen
ik zoek de randen van je holle lijf
ik zoek je vingers
tien vingers voor mij
ik brand
ik ben hel lichtend in je
voel je mij
ik kom eraan liefste
ik kom eraan
...

welkom in het land van melk en honing
hier groeien vijgamandelabrikozen
zonder beeldspraak aan gewillige bomen
eet ervan word mijn gast vandaag
ik betaal je taxi naar de eerste blokkade

mijn vader staat achter de tweede blokkade
wees van de nacht ook zijn eregast
met olie brood oregano sesam
bij hem liggen sterren stil op plat dak
slaap bij hem breng groeten van nadir

de dag naar mijn vader is minder maar moet
probeer een jochie met handkar te vinden
neem ezels of klim te voet langs de rotsen
volg anderen en spreek met jezelf af
nu zijn we dieren dit mag

daar stuiteren rolstoelen door het stof
terug van de stad waar men zieken geneest
met kanker suiker in volle zon
veel bejaarden veel zieken veel zwetende dieren
maar zo is dat ook bedoeld geweest

overdag zijn wij zwetende klimdieren
omdat het zo bedoeld is geweest
ze slaan en schoppen de dieren met reden
ooit zullen wij melk en honing geven
ontstaat uit mensenhand mannaregen

indien je dit krankzinnig vindt habibi
bedenk dan kilometers verderop
zitten echte meisjes en jongens angstvallig
als daad van verzet op terrassen van starbuck
luidkeels te vrezen voor het leven
...

- Een gedicht over lege schalen
1.

Stel, er is een kamer. De kamer telt een vast aantal onderdelen.
Er is een raam op links. Er is licht dat erdoor valt. Een collier van parels
en een geel satijnen jakje met hermelijnen kraag. Steevast ook een tafel
om de onderdelen te tonen: kijk een brood, kijk een mandje.
Dit zijn de organen.

Op de achtergrond van de kamer prijkt een schilderij of landkaart.
Of tenminste een spijker. Dan is het doek even weg, staat het achter de kijker.
Schilderij, raam, spiegel en landkaart vormen de begrenzing
een tweede huid om in te wonen. Wonderlijk membraan dat ademt
tussen binnen en buiten.

Enkel de bezoekers veranderen. Zij verplaatsen nu en dan de organen
staan stil in hun gesloten systeem van verf en marterharen
openen het raam, spelen luit of gitaar, lezen brieven, schenken melk
of staan bijna levendbarend in de Hollandse kamer.
Zoals deze dame.

Met haar buik voor zich uit als een gloeiende sikkel
lijkt ze lucht te wegen. En ze gaat zwanger. Maar van wat?
Bovendien, de vrouw weegt niet: ze wacht. Als een halve Maria
staat ze stil in haar blauwwitte buidel van de nacht. Niet te naderen
hart met twee schalen.

Men ziet veel in haar dat er niet is. Vroeger zei men: ‘Type Vanitas.
De vrouw mediteert op het eeuwige leven.' Ze kreeg namen als
Weegster van Goud. Of van Parels. Haar buik leek een huiskamer vol.
Het was de glans die ons misleid heeft als aureolen, eeuwenlang.
Want de schalen zijn leeg.

En wie verwijzingen zoekt, diepzeekijken wil of juist hogere
waarden wil koesteren, moet dat vooral doen, maar dit is genoeg.
Dit volstaat voor mij, als een heidens geloof in het tastbare.
Het hogere huist in de kamer. Een raam is een broodkorst is een tafel.
Vermeer was de grote gelijkmaker.

Toen de schilder stierf, bleken de organen intact nagelaten:
het glas, de schilderijen, de landkaart en ook het gele jakje
dat nu eens door de ene, dan door de andere vrouw was gedragen
ze lagen nog altijd in de kamer, die niet leger leek dan anders.
Alleen de beheerder was verdwenen.

Geen schets of tekening bleef van hem over, vrijwel niets
is ons vandaag bekend, geen dagboekfragment of toevallige brief
behalve de brieven op zijn schilderijen, die sindsdien zijn verspreid
over Den Haag, Amsterdam, Berlijn, Parijs, New York en Washington DC.
De kamer heeft zich voortgeplant.

2.

Er bestaat ook een andere kamer. Deze kamer is nauwelijks verlicht.
Niets op tafel. Het is er stil en verlaten. Een klein rond raam
werd in de muur uitgespaard. Door dit gaatje piepte de wereld
naar binnen, verspreidde een hemelsblauwe kleur tegen de wand.
Dit was de bestuurskamer.

Vanuit dit vertrek werden jarenlang als losse parels leningen verstrekt.
Al wie een spiegel kon bewasemen ja zonder hulp een krabbel zetten kon
kreeg knikkers toegerold, terwijl intussen werd gepoogd de parel
te behouden, of tenminste de glans achter te houden en deze apart
nogmaals te verpatsen,

dóór te sluizen naar een nieuwe ruimte, om er dan het gewicht
van de glans los te beitelen en dit moedwillig als heilige
kredietwaardigheid op andermans tafel neer te leggen, telkens weer
andermans hoopvolle tafel - risico moet rollen, weg, snel weg
uit deze kamer, verder nog

van vertrek tot vertrek, tot in een laatste gitzwarte uithoek
ook de schaduw van het gewicht van de glans der voormalige parel
verwijderd was, en de mikmak zo vaak herverpakt dat de muren
uit zichzelf gingen schuiven en tunnels vormden, als zenuwbanen
in een systeem zonder uitgang.

En het systeem
zag dat het goed was

kop noch staart was het
kernloos en zonder maat

lichter dan ether was het
beter dan volmaakt.

Louter naar zichzelf verwijzend
was het almaar menigvuldiger geraakt. Het verspreidde zichzelf
in wijde extase als een hemelsblauw licht over de wateren, van New York
tot Parijs en Berlijn en Den Haag, Amsterdam - net zolang
tot niemand nog een spiegel van een raam kon onderscheiden.

Technisch gezien ging het
helemaal toppie. Wie eenmaal de moraal buiten beschouwing laat
kan zelfs in kanker een galante vorm van voortplanting zien
van pure winst in feite. Wij werden overwoekerd met voorspoed.
De sfeer sloeg pas om toen iemand naar het collier van parels vroeg.

De parels . . . tja. Waar waren die.
Als fonkelconfetti lagen ze verpulverd en uitgezaaid, ergens dáár
aan de randen van onze economie, mevrouwtje. Maar waar precies,
dat is de vraag. En de vrouw vroeg nogmaals om haar parels. In haar hand
twee schalen. Als een schemerbonk begon buiten de zon te dalen.

Badend in haar loodgele gloed
had de dame in Washington aldoor staan wachten. Nu keek ze toe
hoe de schalen eindelijk tot stilstand kwamen, hoe ter plekke
in een plots evenwicht tussen lucht en moedwillige lulkoek
heel dit systeem als een klaplong ineenstortte - kamer op kamer op kamer.

3.

Ik heb een voorstel.
Het wordt tijd onze zegeningen te tellen. Melk. Oorbel.
Baksteen van Delft. Wij zijn de eigenaars van licht. Als goede
beheerders zullen wij ons opnieuw met verf moeten voederen.

Moeilijk is dat niet.
Je neemt een schokvrije kist naar Amerika en vraagt daar:
‘Het oranje gordijn, dat licht van links en die paar oude schalen
mogen wij die lenen? Over twee maanden brengen we alles terug.'

Maar dat doen we niet.
Dit doek blijft hier. Laat ons op deze manier alle kamers
ontmantelen en terughalen. We schuiven de boel weer in elkaar
gaan zitten in die ene kamer. Tellen wij rustig wat ons rest.

Dit is wat rest:
één spiegel. Twee handen. Zwart-witte vloer, gouden randen
gloeiende sikkel en ultramarijn. De sintels van een catastrofe
zijn tastbaar als een brood of glas. Eetbaar als een tafel.

Dit tenminste - dit is echt.
Laat de zwangere vrouw hier blijven, in dit gebouw. Niet uit hebzucht
maar uit lijfsbehoud. We gaven ze de glans van een parel als pand.
Dat moet volstaan. Laat ieder zijn eigen deel ontvangen.

Wij werden consequent belazerd
uitgewoond tot op het bot huisden we in dozen van optisch bedrog
maar die verf is van ons. Vandaag zullen wij leren kijken. Laat ons
verminderen in deze kamer, en wennen aan de magere jaren.

Laat ons met de allerlaatste
bonussen die wij nog hebben, die we uit de schaamteloze kieren
van onze ziel kunnen schrapen, onze doeken terughalen en zeggen:
dat is dus een brood. Dit is glas-in-lood. Zo voelt de schittering van water.

Het is nog niet te laat.
Kijk door het venster van buiten naar binnen. Kijk dan: er staat
wat er staat. En ja, dat is weinig. Maar ook wij zullen rijk zijn.
Wij zullen leren de trotse bezitters van lege schalen te zijn.
...

vroeger wisten de bloemen exact
waar en wanneer duitse jongemannen
met diep verwond hart
zich lieten zien in 't struikgewas

met stamper en al gingen ze erop af

tegen de avond hoorde men
het snikken van krokussen narcissen
nog boven de duitser uitstijgen
ja zat hij warempel zelf
op het manische klokje ik maak er een eind aan in te praten

er werd met troost geklaverjast in die dagen

's nachts kwam ook de nachtigal langs
die via via een en ander had vernomen
pesthekel aan treurigheid
liet hij vrolijke tonen schallen
kranke struik werd gloeiend struweel
een en al aan en uit
flakkerende bramen en frambozen

de struik met de duitser
lonkte nu als een plaatselijk heelal
kom kom kosmos
de sterren bleven waar ze waren
wat een afstand ook immens
maar na acht minuten kwam het
keihard uit de ruimte
loeihete brokken troost

en dat elke dag

tegenwoordig ga je met afgekeurd hart
van deur tot deur en iedereen heeft al

duitsers zijn ineens verdacht
in deze grauwverkankerde stad

frederik wonderlik had al uit liefde
menige beeldspraak verdund
vanaf heden wist hij zeker
elke traan is een minpunt
...

het is niet de dood die je bevriest
het is niet de dood die je benauwt
het is dat allebei en meer
de dood is houvast in de duisternis
met borden UIT achterstevoren
goed is de dood oneindig goed
vergeleken bij dit levenloze
vallen vallen van het doek dat
valt

en de zaal is leeg en de vloer is klein
en het doek kent geen begin of eind
...

dat was in de wonderbaarlijke maand
van bloesemingen en overvloed
toen mijn borstkas opstoof als papaver
ribben in sierpennen uitwaaierden
mei mijn magere taal openbrak
vergelijkingen vrat als vuur water

ik schaamde mij diep naar poldergewoonte
in loden jas tussen druppel en wind
ongevoelig bij takken struikgewas doornen
had ik licht opgevat
ik wreef haar in
en doorzichtig vernederend fonkelniezen
kwam over mij o wonder daar ging ik
men zou van minder uit schamen gaan
maar dit was mijn ziekte baarlijke liefde
...