Judith Herzberg

Het duurt altijd langer dan je denkt,
ook als je denkt
het zal wel langer duren dan ik denk
dan duurt het toch nog langer
dan je denkt.

Het is altijd veel duurder dan je denkt,
ook als je denkt
het zal wel duurder worden dan ik denk
dan wordt het toch nog duurder
dan je denkt.

Het kost meer moeite dan je denkt
ook als je denkt
het zal wel veel meer moeite kosten dan ik denk
dan kost het toch meer moeite
dan je denkt.

Het duurt veel korter dan je denkt
ook als je denkt
het zal wel korter duren dan ik denk
dan duurt het toch
nog korter dan je denkt.
...

It always takes much longer than you think,
even if you think
it's bound to take much longer than I think
then it still takes longer
than you think.

It is always more expensive than you think,
even if you think
it's bound to be more expensive than I think
then it's even more expensive
than you think.

It is more trouble than you think
even if you think
it's bound to be more trouble than I think
then it's much more trouble
than you think

It goes more quickly than you think
even if you think
it's bound to go much quicker than I think
then it's even
quicker than you think.
...

Lieg alsjeblieft niet tegen me
niet over iets groots niet over iets
anders. Liever hoor ik het
vernietigendste dan dat je liegt
want dat is nog vernietigender.

Lieg niet over liefde
iets dat je voelt of iets dat je
zou willen voelen. Liever word ik
bedroefd dan dat je liegt
want dat is nog bedroevender.

Lieg niet tegen me over gevaar
want ik voel toch je angst
en wat ik gewaar word is waar
of ik ken je niet en dat
is nog gevaarlijker.

Lieg niet tegen me over ziekte
liever kijk ik die diepte in
dan dat ik mij verlies in één
van jouw lieve verzinsels
want daarmee verlies ik me dieper.

Lieg niet tegen me over sterven
want zo lang we er nog zijn
vind ik dat toegangsloze
niet mededelen wat je denkt
erger en zo veel doder.
...

Zou dat er zijn, een wet
tot het behoud van pijn?
Zodat, als wij hem hier bestrijden
iemand, ergens, pijn moet lijden
erger dan het woordje au?

Of zou pijn, als energie
(even nog, analogie)
zich omzetten, niet in warmte,
maar bijvoorbeeld in een armte
erger dan het woordje au?

Of zou de pijn die wij verdrijven
in een ándere vorm hier blijven
lachloos, zangloos doen verstijven
onze pijn-dorstige lijven
hunkerend naar het woordje au?
...

Could there be such a thing, a law
for the conservation of pain,
so that if we fight it here,
someone somewhere will be hurt
worse than the sound of ow?

Or does pain, like energy
(sorry, analogy), transform itself
not into heat, but somehow
into a kind of freeze
worse than the sound of ow?

Or could it be the pain we drive out
takes on a different form,
unlaughed, unsung, disavowed,
stiffens our pain-thirsty bodies
aching for the sound of ow?
...

Ze zitten in de auto in een file,
de radio staat aan, uitlaatgassen
en muziek, een lied waarvan hij zegt
dat hij het mooi vindt, over
brandende violen en een dans die doorgaat
tot het einde van de liefde.
Niet het lied maar wat hij zegt
maakt dat zij hem niet aan kan kijken.
Nu komt er in de auto nog iets bij:
muziek en uitlaatgassen en verlegenheid.
Verlegenheid omdat de dans
tot aan het eind van liefde veel te veel
is, te ver naar vroeger reikt,
te ver vooruit, zijn ziel
puilt opeens onbeschermd, zo onbeschermd,
zij zegt alleen: 'Sentimenteel'.
Ja zegt hij, sentimenteel.
Nooit zal zij weten of hij weet
hoe zij dat woord heeft aangegrepen.
Nooit zal hij weten wat zij
begrepen heeft, hoe ver en ver,
nooit zal zij weten dat hij
begreep dat zij begreep
wat hem opeens beving, tenzij
iemand, geschiedschrijver misschien,
later precies reconstrueert hoe dat met mensen
toen en toen met radio's in files ging.
...

They are sitting in the car in a traffic jam,
the radio is on, exhaust fumes
and music, a song he thinks
is beautiful, about
violins on fire and a dance which goes on
until the end of love.
Not the song but what he says
makes her unable to look at him.
Now something else enters the car:
music and exhaust fumes and shyness.
Shyness because the dance
until the end of love is much too much
stretches too far into the past,
too far ahead, his soul
swells suddenly unprotected, so unprotected,
she only says: 'Sentimental'.
Yes he says, sentimental.
She will never know if he knew
how she seized upon that word.
He will never know what she
understood, how far and far,
she will never know that he
understood that she understood
what suddenly came over him, unless
someone, an historian perhaps,
later exactly reconstructs the way it used to go
with people in traffic jams with radios.
...

Zij schildert wat zij niet kan eten
niet kan bezitten niet beschrijven.
Zij schildert wat niet stil blijft
zitten niet gelijk blijft niet
verandert. Zij schildert wat zij
niet kan kweken niet kan vangen
niet vergeten. Zij schildert
wat zij niet kan raden pakken
of begrijpen. Wat ze niet
omhelzen kan verwennen
of verwijten. Verwaarlozen,
laten verwilderen. Omhakken,
verscheuren. Verbranden.
Betreuren. Zij schildert
waar zij niet van slapen kan
wat ze zich niet herinnert,
niet in kleur. Wat zij niet zingen
kan niet juichen.
Het onomlijnde blijft
onomlijnbaar lokken.
...

She paints what she cannot eat
cannot own cannot name.
She paints what does not keep
still does not change does not stay the same.
She paints what she
cannot grow cannot catch
can't forget. She paints
what she cannot guess understand
or get. What she can't
embrace indulge or blame. Neglect,
let go to seed. Chop down,
tear up. Burn.
Regret. She paints
what keeps her from her sleep
what she cannot recollect,
not in colour. What she cannot sing,
can't enjoy.
The undefined keeps up
its indefinable allure.
...

Ik ben degene niet meer die het zich herinnert
ik ben degene die het overkwam.

Ik ben degene niet meer die het overkwam
ik ben degene die het zich niet meer herinnert.

Ik ben degene die het zich herinnert
maar niet degene die het overkwam.
...

I am no longer the one who remembers it
I am the one to whom it happened.

I am no longer the one to whom it happened
I am the one who no longer remembers it.

I am the one who remembers it
but not the one to whom it happened.
...

De zoen
op het strand
ging op zoek
naar een mond
tussen peuken
broodkorst (nat)
de stokjes
van lollies
en de schil
van een water-
meloen.

Maar de zoen
vond een aai
zonder hand
zonder wang
een grap
zonder oor
en een geur
zonder neus
een scharnier
zonder deur
een kier
zonder raam
plastic fles
zonder brief
zonder traan.

En gekrijs
van geen meeuw
met geen weet
van hoe lang
zo een juttende
zoen overleeft
aan de ebbende zee
op het fronsende
zand.
...

The kiss
on the beach
went in search
of a mouth
among cigarette butts
crusts of bread (wet)
the sticks
of lollies
and the skin
of a water-
melon.

But the kiss
found a caress
without hand
without cheek
a joke
with no ear
and a smell
with no nose
a hinge
with no door
ajar
with no window
plastic bottle
with no letter
with no tear.

A screech
of no gull
with no knowledge
of how long
such a beach-combing
kiss will survive
by the ebbing sea
on the frowning
sand.
...

Er is plastic dat ritselt
en er is plastic dat vreselijk ritselt.
Zulk plastic heeft de oude man
die achter in de zaal zit bij zich.
De dichter leest over dood over Warschau
het getto de donkere schaduw
vleugels van melancholie en ander
modern verdriet met toegang
voor onbevoegden. De man ritselt
naar voren, staat bij de uitgang
moet misschien piesen? Iemand,
behulpzaam, opent de piepende
deur; de dichter leest door meent
te moeten beleven, zijn vers 'kerft
de huid van de tijd'. De man is beledigd
hij wil niet naar buiten. En juist
als de dichter het heeft over adem
hoest hij een fluim op. Dan
ritselt hij, ritselt verschrikkelijk
de oude man met zijn stok en met tas
van verschrikkelijk ritselend plastic
doof als hij is knispert hij
mompelend weer naar zijn plaats.
In zijn al bijna basalten hand
het ritselendste waar iets in zit.
...

There is plastic that rustles
and there is plastic that rustles dreadfully.
It is this sort of plastic which the old man
who is sitting at the back of the hall has with him.
The poet reads about death about Warsaw
the ghetto the dark shadow
wings of melancholy and other
modern sadness accessible
to the unauthorised. The man rustles
to the front, stands by the exit
needs to pee perhaps? Someone,
helpful, opens the creaking
door; the poet reads on feels
obliged to experience, his verse 'gouges
the skin of the time.' The man is offended
he does not want to go out. And just
as the poet mentions breath
he hawks up some phlegm. Then
he rustles, rustles dreadfully
the old man with his stick and bag
of dreadfully rustling plastic
deaf as he is he crackles
mumbling back to his seat.
In his almost basalt hand
the rustlingest with something in it.
...

Het zien van een taxi.
Het denken: nog niet. Ik sta hier nog maar net.
Het zien dat er nog iemand bij komt staan.
Het opnemen van hem/haar.
Het net doen of ik hem/haar niet bekijk.
Het niet net doen of ik hem/haar niet zie.
Het langs hem/haar in de verte kijken of bus
eraan komt, zogenaamd.
Het echt in de verte kijken.
Het denken: is dat de bus?
Het blijven kijken tot het dichterbij is.
Het zien dat het geen bus is, maar een hoge vrachtauto.
Het denken: toch maar een taxi?
Het denken: dan had ik beter die eerste taxi kunnen nemen. Nu
heb ik voor niets gewacht, als ik alsnog een taxi neem.
Het zien dat er nog twee mensen op de halte bij komen.
Het zien dat deze twee nog niet ongeduldig zijn.
Het denken: die denken hij komt zo.
Het raden wat deze twee samen doen.
Het hen onopvallend opnemen.
Het zich verbazen over de eerste wachtende, die de nieuwe twee
helemaal niet bekijkt. Niet nieuwsgierig is. Alleen wacht.
Het denken: als we nu eens met zijn vieren een taxi namen.
Het zich afvragen waar de anderen heen moeten.
Het het koud krijgen.
Het veel bussen in omgekeerde richting langs zien komen.
Het denken: waar blijven die allemaal, ooit komen ze toch
weer deze kant op.
Het zich het eindpunt voorstellen, het keren.
Het denken: als ik nu een taxi neem is dat duur
en die tijd ben ik nu toch al kwijt.
Het zich herinneren van dezelfde gedachte van gisteren.
Het zich herinneren van het zich herinneren van gisteren
van dezelfde gedachte.
Het besluiten: ik neem nu gewoon een taxi.
Het wachten op een taxi.
Het zien voorbijrijden van volle taxi's.
Het denken: morgen neem ik meteen de eerste lege taxi.
Het zich herinneren van dezelfde gedachte van gisteren.
Het denken dat het nu toch niet lang meer duren kan
tot bus komt.
Het zich voorstellen van een enorme opstopping in de verte.
Het overwegen te gaan lopen.
Het zich voorstellen dat de bus net voorbijrijdt
voor ik lopend bij de volgende halte ben.
Het denken dat lopen warm maakt.
Het zich verbieden om te kijken of bus eraan komt.
Het auto's tellen.
Het zich verbieden te kijken of bus eraan komt tot
er minstens honderd auto's voorbijgereden zijn.
Het zien van veel lege taxi's tussen de auto's.
Het denken dat het nu eerst recht onzin wordt om een taxi te nemen.
Het denken dat het nu toch echt tijd wordt om een taxi te nemen.
Het overwegen dit eens op te schrijven.
Het zich afvragen of andere mensen ook zo denken.
Het zich afvragen wat het objectief juiste moment is
om een taxi te nemen: meteen, na een tijdje wachten
of na lange tijd wachten.
Het zich herinneren van ouders die nooit een taxi namen.
Het zich proberen te herinneren van speciale gelegenheden
waarbij ouders wel een taxi namen.
Het merken hoe vol het op de halte is geworden.
Het denken: op een volle halte - wachten, op een lege halte - taxi nemen.
Het zich realiseren hoeveel het zou kosten
om elke dag een taxi te nemen.
Het uitrekenen dat dit minder duur zou zijn
dan een auto bezitten.
Het zich voorstellen hoe het zou zijn om op een verlaten autostrada
in gierende wind en striemende regen een lekke band te hebben.
Het beseffen dat de auto's voorbijrijden zonder geteld te worden.
Het beseffen dat de gedachten bij dertig of bij veertig al zijn afgedwaald.
Het schatten dat het er nu misschien al tweehonderd zijn.
Het zien op het horloge dat er nog maar zes minuten voorbij zijn.
Het dankbaar zijn dat het niet regent.
Het in gedachten drinken van een kop thee.
Het zich afvragen of er nog ergens koek in huis is.
Het zich met schrik bewust worden dat de sleutel -
Het merken dat hij in de andere zak zit.
Het zich voorstellen tot waar lopend in zes minuten -
Het vinden dat het stinkt.
Het denken aan de vele moorden op taxichauffeurs.
Het zich voorstellen van een met bloed besmeurde lege taxi.
Het zich afvragen of andere mensen ook zo vaak
over moord denken.
Het zich afvragen of moordenaars vaak over moord denken.
Het denken van niet.
Het niet weten waarom niet.
Het zich afvragen of andere mensen zich ook zo vaak afvragen
wat andere mensen zich afvragen.
Het zich afvragen of andere mensen zich wel eens afvragen
wat ik me afvraag.
Het niet gemerkt hebben dat de bus er is.
...

The seeing of a taxi.
The thinking: not yet. I've only just got here.
The noticing someone else arrive.
The sizing up of him/her.
The pretending I'm not looking at him/her.
The not pretending I'm not looking at him/her.
The looking past him/her into the distance as if to see if bus
is coming.
The really looking into the distance.
The thinking: is that the bus?
The continuing to look until it comes closer.
The seeing that it is not a bus, but a large truck.
The thinking: shall I take a taxi after all?
The thinking: I might as well have taken the first taxi. I've waited
all this time for nothing if I take a taxi now.
The noticing two other people arrive at the bus-stop.
The seeing that these two are not yet impatient.
The thinking: they're thinking it will be here soon.
The guessing what these two do together.
The sizing up of them unobtrusively.
The feeling surprised at the first waiting person, who doesn't look at the new two
at all. Is not curious. Is only waiting.
The thinking: what if we take a taxi with the four of us.
The wondering where the others are going.
The getting cold.
The seeing of many buses going in the opposite direction.
The thinking: where are they all, they must come back this way eventually.
The imagining of the terminus, the turning.
The thinking: if I take a taxi it's expensive and I've wasted all that time now anyway.
The remembering of the same thought from yesterday.
The remembering remembering the same thought yesterday.
The deciding: I'm just going to take a taxi.
The waiting for a taxi.
The seeing full taxis passing by.
The thinking: tomorrow I'll take the first empty taxi straight away.
The remembering of the same thought from yesterday.
The thinking that it can't be much longer now before the bus comes.
The imagining of an enormous traffic jam in the distance.
The contemplating walking.
The imagining how the bus will drive past before I have reached the next stop.
The thinking that walking warms one up.
The forbidding oneself to look to see if bus is coming.
The counting of cars.
The forbidding oneself to look to see if bus is coming until at least a hundred cars have gone past.
The seeing of many empty taxis among the cars.
The thinking that it makes no sense to take a taxi now.
The thinking that now it is actually high time to take a taxi.
The considering to write this down one day.
The wondering if other people also think like this.
The wondering what the objective right moment is to take a taxi: immediately, after waiting a short time or after waiting a long time.
The remembering of parents who never took a taxi.
The trying to remember special occasions when parents did take a taxi.
The noticing how crowded it has become at the bus-stop.
The thinking: at a full bus-stop - wait, at an empty bus-stop - take a taxi.
The realising how much it would cost
to take a taxi every day.
The calculating that this would be less expensive
than owning a car.
The imagining how it would be to have a flat tire
on a deserted autostrada in howling wind and pouring rain.
The realising that the cars are driving past without being counted.
The realising that after thirty or forty the mind has wandered.
The estimating that it was more like two hundred.
The seeing on the watch that only six minutes have passed.
The being thankful that it is not raining.
The drinking of a cup of tea in the imagination.
The wondering if there are also any biscuits in the house.
The fright at realising that the key -
The discovering of the key in the other pocket.
The imagining how far six minutes walking -
The deciding that it stinks.
The thinking of the many murders of taxi drivers.
The imagining of a blood-smeared empty taxi.
The wondering if other people think of murder so often.
The thinking not.
The not knowing why not.
The wondering if other people also often wonder
what other people are wondering.
The wondering if other people ever wonder
what I wonder.
The not noticing that the bus has come.
...

'I'll speak a basic English:
You cold, warm, hunger have?
You university - oh - yes.
Where? Where is that? No,
sorry, far away, for me.

You can be quiet now.
Your troubles over.
They don't come here
they don't come back
to get you. Here is
safe. No worry.

No, wailing sound
is of a sick car.
Siren of ambulance.
They go to hospital,
normal, in haste,
other cars must make space.

These clothes here
you can keep. They
look so good on you.
You don't believe?
Oh, not your taste.
You have? Sorry -
I thought that over there -
Well. Yes. No, they
are not new.

But for you they are!
New. Yes, and a mattress,
a whole own bed
sheets pillows
towel, soap. No?
Not lie down?
Why not lie down.
You cannot stay
standing. You can't.

You cannot stand
for nights on end just
like that next to bed.
As if waiting for -
someone. No one
said: dead. Just
we don't know. You
must not worry so.

Yes you can stay.
Stay long? How long?
I cannot say. Stay
means so many
different things anyway.'
...

Words of comfort
for the sixteen-year-old who grumbles
that in that far-off land
she finds so few who care to know
about the sparkling of her very soul:

Discoverers
go on expeditions
to make discoveries
not to be discovered
themselves.
Their soul minds their house.
...

Woorden van troost
voor de zestienjarige die morde
dat ze in het verre land
zo weinig belangstelling
vond voor wat haar
zelf bezielde:

Ontdekkingsreizigers
gaan op ontdekkingsreis
om ontdekkingen te doen
niet om zelf
ontdekt te worden.
Hun ziel past op hun huis.
...